Nguồn gốc phong tục lì xì ngày Tết nguyên đán Việt Nam - Tổng hợp Tác phẩm văn học thiếu nhi

Lí giải về tục lệ Lì xì mừng tuổi năm mới, trước tiên phải kể đến cổ tích về việc người lớn phải thức qua đêm giao thừa hàng năm. Tương truyền, có một con yêu quái đáng sợ tên là “Sui” chuyên đi làm hại trẻ em. Vào đêm giao thừa hàng năm thì nó sẽ đến chạm vào đầu các trẻ em đang ngủ ba lần khiến các em đau đớn khóc lên, sau đó các em sẽ bị sốt cao, đau đầu. Khi những triệu chứng này biến mất, đứa trẻ sẽ bị mất trí và kém thông minh. Do đó, cha mẹ sẽ không tắt đèn và thức qua đêm giao thừa để trông chừng và tránh yêu quái Sui đến làm hại những đứa trẻ.

Sự tích về văn hóa lì xì cho trẻ em ngày tết nguyên đán

Có một nhà họ Quan nọ sinh sống tại thành phố Gia Hưng, Lão gia họ Quan tuổi tác đã cao mới sinh hạ được một cậu con trai độc tôn, nên cậu bé được cả gia đình cưng chiều hết mực.

Cũng như các đêm giao thừa hàng năm khác, vì sợ Sui đến hãm hại, cả nhà họ Quan cho cậu 8 đồng xu để đùa nghịch để giúp cậu thức qua đêm này. Cậu bé vui đùa bọc những đồng xu này vào các tờ giấy đỏ, cậu mở ra, rồi lại bọc lại. Cậu cứ lặp đi lặp lại như thế cho đến khi cậu mệt quá và ngủ thiếp đi mất, lúc này 8 đồng xu đang được bọc bằng giấy đỏ và nằm ngay bên cạnh gối của cậu. Và cả đôi vợ chồng cũng ngồi ngay bên cạnh để trông chừng cho cậu.

Vào thời điểm giao thừa, một cơn gió lạnh thổi tung các cánh cửa và làm tắt đèn phòng của cậu bé. Yêu quái Sui theo cơn gió bay vào, đúng lúc quỷ Sui đang vươn tay đến đầu cậu bé, bao giấy đỏ phát ra một ánh sáng màu bạc làm chói mắt và khiến quỷ Sui đau đớn. Quá khiếp sợ nên Yêu quái đã bỏ trốn và không làm gì được đứa trẻ.

Tết năm đó, đôi vợ chồng họ Quan này đã kể cho hàng xóm láng giềng nghe về câu chuyện hôm giao thừa. Sau đó, người dân xung quanh bắt chước bọc 8 đồng tiền xu vào giấy màu đỏ rồi đặt ở đầu giường của trẻ em, để chúng không còn bị quấy nhiễu nữa. Hóa ra 8 đồng xu kia chính là 8 vị Thần đã âm thầm bảo vệ cậu bé. Vì thế người ta gọi tiền lì xì là “Tiền may mắn trong Năm Mới.”

Ý nghĩa của tục Lì xì từ sự tích về yêu quái và 8 đồng xu

Theo thời gian, tiền xu được bọc trong giấy đỏ đã trở thành phong bao lì xì đỏ. Đồng thời, không chỉ bố mẹ chuẩn bị tiền xu đặt dưới gối cho trẻ em mà hàng xóm và những người thân quen cũng tặng hồng bao lì xì để thể hiện tình thương yêu, lời chúc may mắn, phát triển khỏe mạnh dành cho trẻ em nói chung vào dịp lễ Tết đầu năm mới. Đó chính là ý nghĩa của việc lì xì quen thuộc với chúng ta ngày nay. Dần dần, Lì xì mừng tuổi đầu năm mới đã trở thành phong tục truyền thống không thể thiếu trong Tết cổ truyển dân tộc tại nhiều nước Châu Á.

Có thể bạn quan tâm:

Ngoài sự tích về Yêu quái và 8 đồng xu đặt dưới gối trẻ em, quan niệm lì xì ngày Tết cổ truyền cũng có ý nghĩa đối với người lớn. Ý nghĩa này được giải thích từ chữ Hán tự Trung Quốc: Bắt nguồn từ khái niệm “lợi thị” trong tiếng Trung với 3 tầng ý nghĩa. Từ “lì xì” trong cả 3 trường hợp sau đều mang hàm ý là thu được tài lộc ( hay bội thu).

Lợi nhuận từ việc kinh doanh mua bán
Điều tốt lành và có lợi
Điều tốt và vận may

Từ đó, màu đỏ của phong bao lì xì tượng trưng cho sự may mắn, hy vọng và tốt lành. Tiền lì xì được xem là thứ tiền đem lại tài lộc và điều tốt đẹp cho người nhận. Bên cạnh đó, lì xì phong bao đỏ được trang trí hoa văn sặc sỡ, hình vẽ linh vật, họa tiết truyền thống bắt mắt tượng trưng cho sự như ý, cát tường và đón lộc suốt cả một năm. Vậy, lì xì ngày Tết thể hiện sự quan tâm, gửi những lời chúc tốt đẹp tới người thân yêu trong cuộc sống của mình.

Mặt khác, hồng bao tượng trưng cho sự kín đáo, không tính toán số tiền lớn hay nhỏ mà dựa theo khả năng mỗi người tặng, không so bì hơn thua, quan trọng là tấm lòng. Đó mới là món quà tinh thần đáng trân trọng, là nét văn hóa đáng quý của dân tộc đã được gìn giữ và lưu truyền đến tận ngày nay.

Một số điều cần tránh khi lì xì mừng tuổi Tết đầu năm

Không lì xì tiền lẻ: Theo quan niệm người xưa, số lẻ biểu trưng cho sự không đầy đủ, không trọn vẹn. Nên chúng ta sẽ mừng tuổi số tiền chẵn dịp Tết.
Không lì xì tiền cũ: Vào năm mới, tiền cũ được xem là mang lại những điều xấu xí hay đã cũ không tốt ở năm cũ. Vậy tiền mới sẽ biểu thị cho việc chúc những điều mới mẻ, đẹp đẽ trong năm sắp tới. Đồng thời, việc dùng tiền mới lì xì thể hiện sự chỉnh chu, không qua loa hay đại khái.
Tránh lì xì lấy lộc đầu năm với số 4: Theo quan niệm của dân gian, số 4 tương ứng với chữ “tử” trong câu “sinh, lão, bệnh, tử”. Cho rằng số 4 biểu trưng cho những điều không may mắn, vì vậy chúng ta cần tránh lì xì số tiền có số 4 như 40.000 VNĐ, 400.000 VNĐ…

Khi lì xì cho trẻ con, người lớn nên lì xì với số bằng nhau để các em không so bì, tị nạnh, gây tranh cãi trong thời điểm đầu năm mới.
Người nhận không mở bao lì xì trước mặt người tặng, vì đây được xem như là hành động bất lịch sự và không tôn trọng người mừng tuổi.

Xem thêm:

Phong tục lì xì Tết bắt nguồn từ đâu? Văn hóa lì xì ngày nay